Τηλεφωνικοί θάλαμοι –βιβλιοθήκες

Από το Πράσινο Ποντίκι Μαΐου
Η αλήθεια είναι ότι οι δηµόσιοι τηλεφωνικοί θάλαµοι, ακόµα κι όταν ήταν απόλυτα χρήσιµοι, ήταν ο πρώτος στόχος διαφόρων βανδάλων που ξεσπούσαν επάνω τους. Και η αλήθεια είναι ότι στη χώρα µας, όπως και παντού, ακόµα και όταν τα κινητά τηλέφωνα ήταν εφαρµογή επιστηµονικής φαντασίας, δεν υπήρχε περίπτωση να βρεις δηµόσιο τηλέφωνο σε λειτουργία.
Η ραγδαία ανάπτυξη της κινητής τηλεφωνίας κατέστησε, όµως, τους τηλεφωνικούς θαλάµους παντελώς άχρηστους. Παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να βρίσκονται σε καίρια σηµεία σε όλες τις πόλεις και σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν εστία µόλυνσης.
Στη Βρετανία, το Λος Άντζελες και τη Νέα Υόρκη, όµως, αποφάσισαν να δώσουν νέα ζωή στους παροπλισµένους τηλεφωνικούς θαλάµους, προσπαθώντας να κινητοποιήσουν πολίτες και καλλιτέχνες.

Η πρώτη προσπάθεια έγινε στη Βρετανία από τον βρετανικό οργανισµό τηλεπικοινωνιών, που σκέφθηκε ότι θα ήταν κρίµα να οδηγηθούν στα σκουπίδια οι εµβληµατικοί κόκκινοι τηλεφωνικοί θάλαµοι, τη στιγµή µάλιστα που το κόστος τους ήταν πάνω από 700 λίρες. Έτσι αποφάσισαν να κάνουν διαγωνισµό ιδεών µε αντικείµενο τη µετάλλαξη των τηλεφωνικών θαλάµων. Στη συνέχεια «έτρεξαν» το πρόγραµµα «Υιοθετήστε έναν τηλεφωνικό θάλαµο» µε το συµβολικό ποσό της 1 λίρας.
Το αποτέλεσµα ήταν εξαιρετικό αφού οι τηλεφωνικοί θάλαµοι άρχισαν να µετατρέπονται σε χαριστικές βιβλιοθήκες αλλά και σε µίνι γκαλερί για εκθέσεις έργων τέχνης και φωτογραφιών.
Την ιδέα των Βρετανών υιοθέτησε το Λος Άντζελες, που άρχισε να µετατρέπει τους χαλασµένους δηµόσιους τηλεφωνικούς θαλάµους σε µικρές βιβλιοθήκες, ενώ αµέσως µετά ακολούθησε και η Νέα Υόρκη. Στις δυο αµερικανικές µεγαλουπόλεις, η πρωτοβουλία δεν ανήκει στις αρχές, αλλά στους πολίτες, που άρχισαν τη µετατροπή µε τις δικές του δυνάµεις. Στη Νέα Υόρκη, η πρόταση είναι πιο «επαγγελµατική» αφού ο αρχιτέκτονας John Locke έκανε ένα σχέδιο για την εύκολη και καλαίσθητη µετατροπή των πάνω από 13.500 τηλεφωνικών θαλάµων που υπάρχουν στο Μεγάλο Μήλο.

Η νέα «ζωή» των τηλεφωνικών θαλάµων δεν είναι βέβαια χωρίς προβλήµατα, αφού οι βάνδαλοι πάντα καραδοκούν. Και βέβαια το πιο συχνό φαινόµενο είναι ότι τα βιβλία εξαφανίζονται αφού ελάχιστοι ακολουθούν τους άγραφους κανόνες µιας δηµόσιας – ανοικτής βιβλιοθήκης που µπορεί να λειτουργήσει µόνο µε σεβασµό προς την κοινότητα.
Αλλά, πάλι, µικρό το κακό. Ακόµα και όταν ένα βιβλίο που έχει χαριστεί στην κοινότητα, κλαπεί, σίγουρα κάποιος θα το διαβάσει, σίγουρα σε κάποιου τη βιβλιοθήκη θα µπει, οπότε ο στόχος έχει επιτευχθεί

Τα ενσταντανέ μιας πλαστής ευημερίας

Eπιμέλεια: Mitsila από το Πράσινο Ποντίκι Μαΐου
Η επιλογή του εξαιρετικού φωτογράφου Klaus Pichler μπορεί με την πρώτη «ανάγνωση» να χαρακτηριστεί, τουλάχιστον, εκκεντρική, αφού δεν είναι ούτε συνηθισμένο ούτε ό,τι καλύτερο να αποτυπώνονται με καλλιτεχνικά «κλικ» τρόφιμα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο αποσύνθεσης.
Η δεύτερη «ανάγνωση» είναι τελείως διαφορετική, αφού ο Τσέχος καλλιτέχνης, με τη σοκαριστική και εναλλακτική ματιά του, θέτει άμεσα και δυναμικά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του πλανήτη, αυτό της αλόγιστης σπατάλης τροφίμων που αγοράζονται μόνο και μόνο για να οδηγηθούν στις χωματερές…

Ο Klaus Pichler εμπνεύστηκε τη νέα του καλλιτεχνική πρόταση, που έχει τον γενικό τίτλο «Το 1/3», μετά τη μελέτη που παρουσιάστηκε το 2011 από τον ΟΗΕ και αποκαλύπτει ότι το 1/3 των τροφίμων που αγοράζονται παγκοσμίως στις αναπτυγμένες χώρες δεν καταναλώνεται, αλλά οδεύει άθικτο στους σκουπιδοτενεκέδες.

Παράλληλα, άλλες έρευνες αποκαλύπτουν ότι στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αντιστοιχούν δέκα φορές περισσότερες ποσότητες τροφίμων ανά άτομο από ό,τι στην Yποσαχάρια Αφρική ή τη Νοτιοανατολική Ασία, χωρίς όλες αυτές οι ποσότητες να καταναλώνονται. Ο Τσέχος καλλιτέχνης επέλεξε να φωτογραφίσει τρόφιμα όπως καρπούζια, τυρί, μήλα, κοτόπουλα, αβγά σε στάδιο αποσύνθεσης, ενώ παράλληλα κάθε φωτογραφία συνοδεύεται από ενημερωτική λεζάντα, στην οποία αναγράφονται η ποσότητα του νερού που έχει καταναλωθεί για την παραγωγή του προϊόντος, το συνολικό ενεργειακό του αποτύπωμα, η χιλιομετρική απόσταση που έχει διανυθεί για τα φτάσει στο μαγαζί της γειτονιάς καθώς και η τιμή πώλησής του. Με αυτό τον πρωτότυπο τρόπο, ο Klaus Pichler προσπαθεί να ενημερώσει τους πολίτες για το πόσο πραγματικά κοστίζει ένα τρόφιμο που πετούν άθικτο στα σκουπίδια και για το πόσοι πολύτιμοι πόροι έχουν καταναλωθεί μόνο και μόνο για να οδηγηθεί στη χωματερή.

Όπως επισημαίνει ο καλλιτέχνης, οι σοκαριστικές φωτογραφίες και οι λεζάντες που τις συνοδεύουν αποτελούν, ίσως, τον καλύτερο τρόπο για να ξανασκεφθούν οι κάτοικοι των αναπτυγμένων χωρών την καταναλωτική τους συμπεριφορά και ν’ αλλάξουν άμεσα τα καταναλωτικά αντανακλαστικά τους.

Η μουσική των σκουπιδιών

Από το Πράσινο Ποντίκι Μαΐου

Πριν από δέκα χρόνια ο µαέστρος Luis Szaran, στη µακρινή Παραγουάη, σκέφτηκε ότι «ένας νέος που παίζει Μότσαρτ το πρωί είναι δύσκολο να σπάσει µια βιτρίνα το βράδυ»… Και κάπως έτσι προσπάθησε να δώσει µια διέξοδο στα νέα παιδιά που ζουν κάτω από άθλιες οικονοµικές συνθήκες και δεν έχουν καµιά δυνατότητα όχι µόνο να ασχοληθούν, αλλά ούτε καν να σκεφτούν ότι η τέχνη, η µουσική είναι το «κλειδί» για την απελευθέρωσή τους από την ανέχεια.
Ο µαέστρος προχώρησε στη δηµιουργία του οργανισµού «Ήχοι της Γης» και ξεκίνησε το πρώτο εργαστήριο κατασκευής οργάνων και την πρώτη µουσική σχολή στις φτωχές περιοχές της Παραγουάης.
Άχρηστα και παλιά αντικείµενα, όπως καπάκια, κατσαρόλες, κουτάλες, κουτιά αναψυκτικών και βέβαια ξύλα, αποτέλεσαν τη µαγιά για την κατασκευή των µουσικών οργάνων.

Οι νέοι µέσα από την ιδιότυπη ανακύκλωση µεταµόρφωσαν τα άχρηστα αντικείµενα σε κιθάρες και βιολιά αλλά και σε πρωτότυπα όργανα που δεν χρησιµοποιούνταν πουθενά στον κόσµο. Όπως οι ίδιοι οι νέοι µουσικοί λένε, αν και η αγάπη µας για τη µουσική ήταν µεγάλη, η οικονοµική µας κατάσταση δεν µας επέτρεπε να έχουµε όργανα, οπότε φτιάξαµε τα δικά µας από άχρηστα υλικά µε σχεδόν µηδενικό κόστος. Με την υποστήριξη του ιδρύµατος AVINA η πρωτοβουλία του Luis Szara΄ n επεκτάθηκε σε 18 πόλεις και σήµερα, δέκα χρόνια µετά, µε τη βοήθεια πάνω από εκατό ινστιτούτων από όλο τον κόσµο, το πρόγραµµα έχει επεκταθεί σε 180 πόλεις και συµµετέχουν περισσότερα από 3.000 παιδιά. Το 2005, ο Luis Szara΄ n βραβεύθηκε µε το βραβείο Skoll για την κοινωνική επιχειρηµατικότητα και συνεργασία από το οµώνυµο ίδρυµα της Καλιφόρνιας, γεγονός που του επέτρεψε να επεκτείνει τις δραστηριότητες του προγράµµατός του σε ακόµα περισσότερες περιοχές και εκτός Παραγουάης.
Η «ανακυκλωµένη» ορχήστρα έχει περάσει τα σύνορα της Παραγουάης µε συναυλίες σε περισσότερες από 80 πόλεις.

Από ναρκω-πρωτεύουσα, πράσινη όαση

Της Βάλιας Μπαζού από το Πράσινο Ποντίκι Μαΐου
Εάν κάποιος πρότεινε στον δήµαρχο της Αθήνας ή στους υπουργούς Περιβάλλοντος, Υποδοµών, ∆ηµόσιας Τάξης, ότι για την αντιµετώπιση του προβλήµατος της εγκληµατικότητας στην Αθήνα και για την «πτώχευση» σχεδόν ολόκληρου του κέντρου, και όχι µόνο του ιστορικού, θα πρέπει να στρέψουν το βλέµµα και προς την Κολοµβία και µάλιστα προς την πόλη Μεντεγίν, σίγουρα θα απαντούσαν από απαξιωτικά µέχρι χλευαστικά…
Γιατί θα θεωρούσαν ότι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από µια πόλη που είναι η παγκόσµια πρωτεύουσα των ναρκωτικών και η πόλη µε τη µεγαλύτερη εγκληµατικότητα παγκοσµίως. Γιατί θα θεωρούσαν, και σε µεγάλο βαθµό δικαίως, ότι η Αθήνα δεν µπορεί να συγκριθεί µε µια πόλη ξοφληµένη, που οι ιδιωτικοί στρατοί της κοκαΐνης τη διοικούσαν σε αγαστή συνεργασία µε διεφθαρµένους πολιτικούς. Η πραγµατικότητα, όµως, είναι τελείως διαφορετική γιατί αυτό που συµβαίνει τα τελευταία οκτώ χρόνια στο Μεντεγίν είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αστικά πειράµατα για την αναγέννηση µιας πόλης και των κατοίκων της.
Και η αλήθεια είναι ότι, εάν κάτι έχουµε να ζηλέψουµε, είναι η συντονισµένη προσπάθεια για την αντιµετώπιση της ακραίας εγκληµατικότητας και της κυριαρχίας των ναρκωτικών, µε βάση τις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης. Γιατί στο Μεντεγίν τα τελευταία 8 χρόνια κάνουν αυτό που στην Αθήνα θεωρείται ξεπερασµένο… Αντιµετωπίζουν τη βία και την εξάρτηση φτιάχνοντας χώρους πρασίνου, κοινοτικά κέντρα, υποδοµές για τον αθλητισµό, τον πολιτισµό και την ψυχαγωγία. Φτιάχνοντας σχολεία, βιβλιοθήκες και δηµόσιες συγκοινωνίες. Επενδύουν, δηλαδή, στον πολίτη και στην πόλη για να αντιµετωπίσουν τις συµµορίες, την εξαθλίωση και τον θάνατο όχι µε όρους κτηµαταγοράς, αλλά µε προοπτική και θεµελιώδεις παρεµβάσεις.